Chanuka – De Chanukia

Deze peula is bedoeld voor jongeren kinderen. Het idee is om elk kind een kaars te laten zijn. Je laat ze zien hoe ze moeten staan en tussendoor leg je uit waarom. Aan het eind van de peula moeten ze samen een koshere chanukia vormen.

Chanuka – de chanukia

Deze peula is bedoeld voor jongeren kinderen. Het idee is om elk kind een kaars te laten zijn. Je laat ze zien hoe ze moeten staan en tussendoor leg je uit waarom. Aan het eind van de peula moeten ze samen een koshere chanukia vormen.

Hieronder staan alle eisen waar een chanukia aan moet voldoen. Neem elk punt door en bekijk ook de uitleg. Begin de peula met zeggen wat de bedoeling is. Vraag daarna wie de shamash wil zijn. Nadat de shamash gekozen is zeg je dat ze nu in een chanukia moeten staan. Kijk even hoe dat gaat. Daarna noem je alle punten die ze goed hebben gedaan zodat ze bewust zijn dat dat hoort bij een koshere chanukia en ze het dus niet alleen doen omdat de chanukia bij hun thuis er ook zo uit ziet. Daarna noem je steeds een nieuw punt van het lijstje waar ze aan moeten voldoen tot ze aan alles voldoen. Check aan het eind of jullie alles hebben en of alles nog klopt (als ze allemaal weer bewogen zijn is hij nog steeds niet kosher) Laat daarna eventueel de 10^e persoon de chanukia op de juiste manier aansteken.

Waar moet een chanukia aan voldoen?

1.      Alle kaarsen moeten op 1 rechte lijn staan

2.      Alle kaarsen moeten even hoog zijn (dus ook op een rechte lijn)

3.      De shamash mag niet op dezelfde hoogte staan als de rest van de kaarsjes

4.      De chanukia mag niet lager dan 30 cm van de vloer staan en niet hoger dan 1 meter

5.      De chanukia moet of in de deuropening (deur van publiekelijk terein) (links) staan of voor het raam.

6.      De kaarsen mogen niet te dicht bij elkaar staan

7.      De kaarsen moeten van rechts naar links staan

8.      Je moet aansteken van links naar rechts

9.      Het beste is een metalen chanukia te gebruiken

10.  Het is het best om olijfolie te gebruiken

1          Alle kaarsen moeten op 1 rechte lijn staan. Zorg dus dat de lijn echt RECHT is.

2          Alle kaarsen moeten even hoog zijn (dus ook op een rechte lijn). Niet alle kinderen zijn even lang dus vraag sommigen te bukken.

3          De shamash mag niet op dezelfde hoogte staan als de rest. De shamash hoort niet bij de mitsva. We hebben een shamash omdat we geen genot mogen hebben van de lichtjes van chanoeka. (We mogen het licht dus niet gebruiken om bijvoorbeeld mee te lezen.) Als mensen het licht per ongeluk toch gebruiken kunnen we nu zeggen dat dit het licht is van de shamash (die we wel mogen gebruiken). Ook gebruiken we de shamash om de andere kaarsjes mee aan te steken. Daarom noemen we de shamash ook shamash wat gebruiker betekent. Hij hoort niet bij de mitzva, we gebruiken hem voor onszelf. Om deze reden staat hij niet bij de andere kaarsjes. We willen de shamash niet verwarren met de chanoekalichtjes. Als we hem hoger zetten ziet iedereen dat hij niet bij de mitsva hoort.

4          De chanukia mag niet lager dan 30 cm van de vloer staan en het is het best als hij ook niet hoger is dan 1 meter (de vlammen mogen wel hoger zijn). Kan dit niet doordat je bijvoorbeeld in een flat woont dan moet de chanukia alsnog wel lager zijn dan 20 el om aan de mitswa te voldoen. Zorg dus dat dit kan met je peula. Als je bijvoorbeeld boven zegt moet je ze uitleggen dat dit eigenlijk niet mag en, of zeggen dat ze moeten doen alsof ze beneden zijn of dat ze moeten doen alsof dit hun flat is. Als je doet alsof jullie ruimte op vloerhoogte is moet je ze dus ook op een stoel zetten zodat ze niet te laag zijn. (je kan ze sowieso op een stoel zetten omdat ze dan een houdertje hebben, dus een chanukia die de kaarsen samenhoudt maar je kan daar ook iets anders voor gebruiken zoals een strook wc papier.)

5          De chanukia moet of in de deuropening (deur van publiekelijk terein) (links) staan of voor het raam. Als je ze voor het raam zet, zorg dan dat ze er in de breedte voor staan en niet in een rijtje zodat alleen iemand te zien is. Leg uit dat dit is omdat je eigenlijk alle lichtjes van de chanukia moet kunnen zien. (met mensen gaat dat een beetje moeilijk...)

6          De kaarsen mogen niet te dicht bij elkaar staan.

Leg uit dat dit is zodat de vlammen elkaar niet raken en het dus geen fakkel wordt en zodat mensen goed kunnen zien welke dag van chanuka het is en hoeveel kaarsen er worden aangestoken.

7          De kaarsen moeten van rechts naar links staan.

Dit is eigenlijk alleen van toepassing als er minder dan 9 kinderen zijn, maar je kan het wel noemen en een voorbeeld geven.

8          Je moet aansteken van links naar rechts

Alleen van toepassing als je iemand hebt om aan te steken. Je kan een bepaalde dag uit kiezen waarop ze moeten gaan staan en je kan ook twee dagen kiezen. 1 dag om te kijken of hij van links naar rechts aansteekt (dat kan vanaf dag 2 maar als je 9 kinderen hebt, neem dan dag 8) en de eerste dag om te kijken of hij weet dat hij 3 berachot moet zeggen (dit zal toch aan het eind zijn dus vraag de andere 7 kaarsjes dan even weg te gaan.)

Als je nu iemand laat aansteken moet hij dus van links naar rechts aansteken. Op de eerste dag zou hij 3 berachot moeten zeggen, namelijk ook ‘shehegijanu’. Op de andere 2 alleen maar ‘lehadlik ner chanuka’ en ‘sheasa nisim leavotenu bayamim hahem bazman haze’. Eerst moet je de shamash aansteken. Daarna zeg je alle berachot. Daarna steek je de rest van de kaarsjes aan terwijl je hanerto halalu zegt.

9          Het beste is een metalen chanukia te gebruiken

Dit kan je eventueel aan het eind vragen als ze allemaal goed staan.

10        Het is het best om olijfolie te gebruiken omdat ze dat ook in de bet hamikdash gebruikten.

Dit kan je ook eventueel aan het eind vragen wanneer ze allemaal al goed staan.

Variaties

• Je kan nog voor de grap zeggen dat de chanukia minstens een half uur moet branden dus dat ze nog een half uur zo moeten blijven staan. ;)
• Je kan van te voren voor iedereen een vlammetje knutselen. Maak er eventueel een hoedje van.
• Je kan van te voren een soort chanukia maken waar de kaarsjes (de kinderen) in moeten gaan staan.

Aantal kinderen

-          Als je 9 kinderen hebt kan je iedereen gewoon 1 kaars laten zijn.

-          Heb je 10 kinderen dan kan je 9 kinderen een kaars laten zijn en 1 iemand de vader die de chanukia aansteekt.

-          Heb je 18 kinderen? Maak er dan een wedstrijdje van. Geef de 2 groepen allebei een paar minuten om hun eigen chanukia te vormen die voldoet aan alle regels. Ga daarna alle punten af en kijk welke groep het goed heeft gedaan. Controleer ook of ze weten waarom dat zo moet. (geschikter voor kinderen die net wat ouder zijn en de regels dus al een beetje kennen.)

-          Heb je nog grotere groepen dan kan je de hele groep ook in 2en verdelen en per groep gewoon maar 9 kinderen nemen. De rest kan dan aanmoedigen en tips geven.

-          Heb je minder dan 9 kinderen? Dan zeg je gewoon dat het niet de achtste dag is en er dus minder kaarsjes nodig zijn.